Soğuk kırmızı cüce yıldızın etrafında keşfedilen Dünya büyüklüğündeki gezegen, adını bir bisküviyle paylaşıyor...

SPECULOOS-3 b, bir kırmızı cüce yıldızın yörüngesinde görülen ikinci gezegen sistemini işaret ediyor.

Gökbilimciler, Jüpiter'e benzer büyüklükte bir ultra soğuk kırmızı cüce yıldızın yörüngesinde dönen Dünya boyutunda bir gezegen keşfettiler. Yaklaşık 55 ışıkyılı uzaklıkta bulunan kırmızı cüce, Güneş'ten 100 kat daha az parlaktır ve yıldızımızın yarısı kadar sıcaklığa sahiptir. Bu yeni güneş dışı gezegen veya ötegezegenin adı SPECULOOS-3'tür ve gökbilimcilerin bir kırmızı cüce yıldızın etrafında keşfettiği ikinci gezegen sistemini temsil eder ; ilki Trappist-1 sistemidir.

Dünya büyüklüğündeki dünya, Şili'nin kuzeyindeki Atacama Çölü'ndeki Paranal Gözlemevi'nde bulunan Yaşanabilir Gezegenlerin Tutulan Ultra Soğuk Yıldızları Arayışı (SPECULOOS) projesi tarafından keşfedildi. Adını "Speculoos" adı verilen popüler bir Belçika bisküvisinden alan misyonun amacı, kırmızı cüceler ve "başarısız yıldızlar" veya kahverengi cüceler olarak adlandırılan yakınlardaki aşırı soğuk yıldızların etrafındaki kayalık ötegezegenleri tespit etmek için kızılötesi gözlemler kullanmaktır. 

Ekip üyesi ve yardımcı doçent Émeline Bolmont, "SPECULOOS-3 b, kırmızı bir cüce yıldızın yörüngesinde dönüyor. Bu yıldızların küçük boyutu, etraflarındaki Dünya boyutunda küçük gezegenleri tespit etmeyi ve her şeyden önce herhangi bir gezegen atmosferini gözlemlemeyi kolaylaştırıyor." UNIGE'deki astronomi departmanı, bir açıklamada söyledi. "Çok sayıda çalışma, kırmızı cücelerin yörüngesindeki gezegenlerde yaşamın gelişebileceğini gösteriyor. Bu nedenle bunlar bizim için ideal adaylar." SPECULOOS-3 b neredeyse gezegenimizle aynı büyüklükte olsa da, onu Dünya'dan kökten farklı kılan başka farklılıklar da var. 

Buna, yıldızının tam bir yörüngesinin ve dolayısıyla SPECULOOS-3 b'deki bir yılın sadece 17 saat sürmesi de dahildir. Bu ötegezegenin aynı zamanda yıldızına "gelgitsel olarak kilitlenmiş" olması da muhtemeldir, bu da sonsuz bir gündüz tarafına ve sonsuz bir gece tarafına sahip olduğu anlamına gelir. SPECULOOS ekip lideri Michaël Gillon yaptığı açıklamada, "Gezegenin eşzamanlı olarak döndüğüne inanıyoruz, böylece gündüz tarafı olarak adlandırılan aynı taraf, tıpkı Ay'ın Dünya için yaptığı gibi her zaman yıldıza dönük olur." dedi. "Öte yandan gece tarafı sonsuz karanlığa kilitlenmiş olurdu."

SPECULOOS-3 b ve yaşanabilirlik 

Kırmızı cücelerin veya "M-cücelerin" Samanyolu galaksisindeki yıldızların %70'ini oluşturduğuna inanılıyor . Güneşten binlerce derece daha soğuk oldukları için nükleer füzyon için gerekli olan yakıt kaynaklarını nispeten yavaş tüketirler. Bu, kırmızı cücelerin olağanüstü derecede uzun bir ömre sahip olduğu anlamına geliyor; güneşin tahmin edilen 10 milyar yıllık ömrünün en az yüz katı. Gezegenin yıldızı SPECULOOS, aslında gökbilimcilerin, sonunda soğuk ve karanlık bir evrende yanan son yıldızlar olacağını tahmin ettiği kırmızı cücelerin daha da soğuk bir alt sınıfının bir parçası; bu küreler muhtemelen 100 milyar yıldan fazla bir süre boyunca yanacak. 

Bu, yaşamın kırmızı cücelerin etrafında gelişmek için, hızlı yaşayıp genç ölen yıldızların etrafındaki sistemlere göre daha fazla zamana sahip olabileceği anlamına geliyor. Ancak kırmızı cüceler, düşük parlaklıkları nedeniyle pek iyi anlaşılamıyor. Ayrıca bu küçük, soğuk yıldızların etrafında gezegenlerin keşfedilmesi nadirdir . Yani, kırmızı cüce ötegezegenler teknik olarak galaksimizdeki en yaygın dünyalar olsa da aslında onlar hakkında pek bir şey bilmiyoruz. SPECULOOS bunu değiştirmeyi hedefliyor.

Ultra soğuk cüce yıldızların gökyüzüne dağılmış olması gerçeği, bilim adamlarının olası geçiş yapan gezegenleri tespit etmek için nesneleri tek tek ve haftalar boyunca gözlemlemeleri gerektiği anlamına geliyor. Bu, SPECULOOS'u oluşturanlar gibi özel bir profesyonel teleskop ağı gerektirir ve SPECULOOS-3 b'nin keşfi, kırmızı cüce dünyalarını anlama hedefine doğru doğru yönde atılmış bir adıma işaret eder. Bununla birlikte, kırmızı cüce yörüngesindeki gezegenler yaşamın yerleşmesi için ideal yerler olarak lanse edilse de, SPECULOOS-3 b'nin yaşanabilir olmadığı açık. 

Gezegen, Dünya'nın güneşten aldığından yaklaşık 16 kat daha fazla radyasyonla bombardımana tutuluyor ve bu da yüzeyinde sıvı su bulunmasını imkansız hale getiriyor. Kırmızı bir cücenin etrafındaki bir gezegende yaşam aramak söz konusu olduğunda Trappist-1 sisteminin , birçoğu kendi yıldızlarının yaşanabilir bölgesinde bulunan yedi Dünya benzeri gezegeni hala daha iyi hedeflerdir. Ancak bu SPECULOOS-3 b'yi ilgisiz kılmaz. Ne münasebet.

Ekip, yıldızlarına yakın gezegenlerin bir atmosfere tutunup tutunamayacağını test etmek söz konusu olduğunda, SPECULOOS-3 b'nin James Webb Uzay Teleskobu (JWST) için ideal hedef olacağına inanıyor. Bolmont, "JWST, gezegenin yıldızına olan yakınlığına rağmen atmosferi koruyup koruyamadığını belirleyebilmeli" dedi. "Eğer bu yüksek derecede radyasyona maruz kalan gezegende bir tane bulursak, bu bize TRAPPIST-1'in yaşanabilir bölgesindeki gezegenlerde de bir tanenin var olduğuna dair iyi bir umut verir."