Orangutan Şifalı Bitkiyle Kendi Yarasını İyileştiriyor: Kendi Kendine Tedavinin İlk Kanıtı...

 Yetişkin flanşlı erkek Rakus'un yüz yarası (fotoğraf, bitki ağını yaraya uygulamadan iki gün önce çekilmiştir. 

Yabani bir orangutan, tıbbi özellikleriyle bilinen bir bitkiyle yarayı tedavi ederken görüldü; bu, vahşi bir hayvanda bu türden ilk gözlem oldu. 

Kendi kendine ilaç tedavisi gören hayvanların belgelenmiş vakaları olmasına rağmen, şimdiye kadar yaralarını tedavi etmek için şifalı bitkiler kullanan hayvanların bilinen bir örneği yoktu. Bununla birlikte, Almanya'daki Max Planck Hayvan Davranışı Enstitüsü'nden ve Endonezya'daki Universitas Nasional'den biyologlar tarafından yapılan son gözlemlerde, erkek bir Sumatra orangutanının yüz yaralanmasını şifalı bitkilerle tedavi ettiği kaydedildi. 

Geleneksel tıpta yaygın olarak kullanılan anti-inflamatuar ve ağrı giderici özelliklere sahip bir tırmanıcı bitkiden elde edilen özsuyu yedi ve defalarca uyguladı. Ayrıca yaranın tamamını yeşil bitki ağıyla kapladı. Dolayısıyla tıbbi yara tedavisi, insanlar ve orangutanların paylaştığı ortak bir atadan ortaya çıkmış olabilir. İnsan olmayan hayvanlarda hastalanma ve kaçınma davranışı düzenli olarak gözlemlenebilirken, belirli bitki parçalarının yutulması şeklindeki kendi kendine ilaç tedavisi hayvanlarda yaygındır ancak düşük sıklıklarda sergilenir. 

İnsanların en yakın akrabaları olan büyük maymunların, parazit enfeksiyonunu tedavi etmek için belirli bitkileri yedikleri ve ağrıyan kasları tedavi etmek için bitki materyallerini derilerine sürdükleri bilinmektedir. Son zamanlarda Gabon'da bir şempanze grubunun yaralara böcek uyguladığı gözlemlendi. Ancak bu davranışın verimliliği hala bilinmiyor. Biyolojik olarak aktif bir maddeyle yara tedavisi şu ana kadar belgelenmemiştir.

Orangutan Yara Tedavisi Çalışması 

Bilimsel Raporlarda yayınlanan bir çalışmada , Max Planck Hayvan Davranışı Enstitüsü, Konstanz, Almanya ve Universitas Nasional, Endonezya'dan bilişsel ve evrimsel biyologlar, vahşi bir erkek Sumatra orangutanında şifalı bir bitkiyle aktif yara tedavisinin kanıtlarını rapor ediyorlar. Caroline Schuppli ve Isabelle Laumer liderliğindeki çalışma, yaklaşık 150 kritik tehlike altındaki Sumatra orangutanına ev sahipliği yapan, koruma altındaki bir yağmur ormanı alanı olan Endonezya'daki Suaq Balimbing araştırma sahasında gerçekleştirildi. 

Araştırmanın ilk yazarı Isabelle Laumer (MPI-AB), "Orangutanların günlük gözlemleri sırasında, Rakus adındaki bir erkeğin, büyük ihtimalle komşu bir erkekle kavga ederken yüzünden yara aldığını fark ettik" diyor. Yaralanmadan üç gün sonra Rakus, genel adı Akar Kuning ( Fibraurea tinctoria ) olan bir asmanın yapraklarını seçici olarak kopardı, onları çiğnedi ve ardından elde edilen suyu birkaç dakika boyunca tam olarak yüzdeki yaranın üzerine uyguladı. Son adım olarak yarayı çiğnenmiş yapraklarla tamamen kapattı.

Laumer şöyle diyor: " Güneydoğu Asya'nın tropikal ormanlarında bulunabilen bu ve benzeri sarmaşık türleri , analjezik ve ateş düşürücü etkileriyle biliniyor ve geleneksel tıpta sıtma gibi çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılıyor. Bitki kimyasal bileşiklerinin analizleri, antibakteriyel, anti-inflamatuar, anti-fungal, antioksidan ve yara iyileşmesiyle ilgili diğer biyolojik aktivitelere sahip olduğu bilinen furanoditerpenoidlerin ve protoberberin alkaloitlerinin varlığını göstermektedir.” 

Davranışsal Niyetler ve Kökenleri Üzerine Tartışma 

Sonraki günlerde yapılan gözlemlerde yaranın enfeksiyon kaptığına dair herhangi bir belirti görülmedi ve beş gün sonra yara zaten kapanmıştı. “İlginçtir ki Rakus yaralandığında da normalden daha fazla dinleniyordu. Uyku sırasında büyüme hormonu salınımı, protein sentezi ve hücre bölünmesi arttığı için uyku, yara iyileşmesini olumlu yönde etkiliyor” diye açıklıyor. İnsan dışındaki hayvanlardaki tüm kendi kendine ilaç verme davranışları gibi, bu çalışmada bildirilen vaka da bu davranışların ne kadar kasıtlı olduğu ve nasıl ortaya çıktığı konusunda soruları gündeme getiriyor. "Rakus'un davranışı kasıtlı gibi görünüyordu çünkü yüzündeki yarayı sağ flanşında ve vücudunun başka hiçbir yerinde bitki suyuyla tedavi etmiyordu. 

Bu davranış, sadece bitki suyuyla değil, daha sonra yara tamamen kaplanana kadar daha katı bitki materyaliyle de birkaç kez tekrarlandı. Tüm süreç oldukça fazla zaman aldı” diyor Laumer. Araştırmanın kıdemli yazarı Caroline Schuppli, "Suaq'taki orangutanların Fibraurea tinctoria ile yara tedavisinin bireysel inovasyonla ortaya çıkması mümkün " diyor. "Sahadaki orangutanlar bitkiyi nadiren yiyor. Ancak bireyler bu bitkiyi beslerken kazara yaralarına dokunabilir ve dolayısıyla istemeden bitkinin suyunu yaralarına uygulayabilirler. Fibraurea tinctoria'nın güçlü analjezik etkileri olduğundan , bireyler anında bir ağrı hissi hissedebilir ve bu da davranışı birkaç kez tekrarlamalarına neden olabilir."

Davranış daha önce gözlemlenmediğinden, Fibraurea tinctoria ile yara tedavisinin şu ana kadar Suaq orangutan popülasyonunun davranışsal repertuarında bulunmamış olması mümkündür. Bölgedeki tüm yetişkin erkekler gibi Rakus da Suaq'ta doğmadı ve kökeni bilinmiyor. Schuppli şöyle açıklıyor: "Orangutan erkekleri ergenlik döneminde veya sonrasında doğum bölgelerinden uzak mesafelere dağılarak ya başka bir bölgede yeni bir yuva alanı kuruyor ya da diğerlerinin yaşam alanı arasında hareket ediyor" diye açıklıyor. 

"Dolayısıyla bu davranışın, Suaq araştırma alanı dışındaki doğum popülasyonunda daha fazla birey tarafından gösterilmesi mümkün." Bu muhtemelen yenilikçi davranış, büyük bir maymun türünde biyolojik aktif maddeyle aktif yara yönetimine ilişkin ilk raporu sunuyor ve en yakın akrabalarımızda kendi kendine ilaç tedavisinin varlığına ve daha geniş anlamda yara ilaçlarının evrimsel kökenlerine dair yeni bilgiler sağlıyor. Schuppli, "İnsan yaralarının tedavisinden büyük olasılıkla ilk kez M.Ö. 2200 yılına dayanan bir tıbbi elyazmasında bahsedilmiştir; bu metinde yaraların temizlenmesi, sıvanması ve belirli yara bakım maddeleri ile sarılması da yer almaktadır" diyor. 

"Aktif yara tedavisinin formları sadece insanlarda olmayıp aynı zamanda hem Afrika hem de Asya büyük maymunlarında da bulunabildiğinden, tıbbi veya fonksiyonel özelliklere sahip maddelerin yaralara ve yaralara uygulanması ve tanınması için altta yatan ortak bir mekanizmanın bulunması mümkündür. son ortak atamızın zaten benzer merhem davranışı biçimleri gösterdiğini."